Wie is Momcilo Dujic?

ANDERE Ognjen Vranjes bevindt zich in het oog van de storm. Bij ons omwille van een Instagram-post die supportersgeweld vergoelijkt, in zijn thuisland Bosnië-Herzegovina wegens een tattoeage van Momcilo Dujic. Maar wie is die man? 

Op bevel van Hitler vielen Duitsland en Italië op 6 april 1941 Joegoslavië binnen. Vier dagen later riep de Ustaša-beweging de Onafhankelijke Staat Kroatië uit, een fascistische vazalstaat van Nazi-Duitsland. Al snel begonnen de Ustaše aan een grootschalige genocide op onder meer Serviërs. Als antwoord, startte Dujic, een Servisch-Orthodoxe priester, met de Chetnik-beweging met het vermoorden en verminken van Kroaten. Hij deed dit rond de stad Knin. Dujic slaagde erin om de Ustaše uit Knin te houden en zo de lokale Servische bevolking te behoeden voor verdere moordpartijen.

Tegen de zomer veroverde Dujic met zijn Chetniks de stad Drvar op de Ustaše. Vervolgens contacteerde hij Italië met de vraag of zij de Ustaše konden vragen om te stoppen met de mishandeling van Serviërs, de terugkeer van Servische vluchtelingen mogelijk te maken en een decreet in te trekken dat het voor de Ustaše mogelijk maakte om Servische bezittingen in beslag te nemen. Italië stemde toe om de Chetniks aan zich te binden. Wat gebeurde. In augustus stemden Dujic en andere Servische nationalisten in om samen te werken met Italië.

In april 1942 begon Dujic met zijn strijders aan aanvallen tegen de Partisanen, een communistische beweging die strijdde tegen de bezetting door Duitsland en Italië. In september 1942 vermoordden de Chetniks van Dujic 200 Kroaten in Gata. Na de overgave van Italië, gingen de Chetniks samenwerken met Nazi-Duitsland. In het najaar van 1944 ging Dujic met zijn Chetniks en Duitse soldaten de strijd aan met de Partizanen in de buurt van Knin. De communistische Partizanen wonnen en kregen de zeggenschap over Servië na de oorlog. Dujic probeerde vanuit Italië bondgenoten te vinden in het Westen om de monarchie te herstellen. Tevergeefs.

In 1947 werd Dujic door een Servische rechtbank veroordeeld voor samenwerking met de Italiaanse en Duitse bezetter en oorlogsmisdaden. Hij werd verantwoordelijk geacht voor 1.500 doden. Dujic leefde na de oorlog in ballingschap, eerst in Frankijk en nadien in de Verenigde Staten. Hij overleed in 1999.

Republiek Srpska

Over naar vandaag. Na de burgeroorlog in de jaren 1990 viel Joegoslavië uiteen in vele verschillende landen. Eén daarvan is Bosnië-Herzegovina. Net als België is Bosnië-Herzegovina een federale staat die bestaat uit twee entiteiten: Republiek Srpska en de Federatie van Bosnië en Herzegovina. De etnische verschillen zijn groot: in Republiek Srpska is 83 procent van de inwoners Serviër en 13 procent Bosniak. In de Federatie van Bosnië en Herzegovina wonen amper 2,5 procent Serviërs.

Vranjes s een fiere Serviër en  voelt zich heel sterk verbonden met Republiek Srpska. Zo is al langer bekend dat hij het grondgebied ervan als tattoo op zijn lichaam draagt. En nu dus ook Dujic, die in Republiek Srpska aanzien wordt als een man die tijdens de Tweede Wereldoorlog het leven van vele Serviërs gered heeft. In 1998 kreeg hij nog een ereteken van de president van Republiek Srpska. Ook vele andere Serviërs zien Dujic als een held. De Servische gemeenschap in de Verenigde Staten richtte een mononument voor hem op op het Servische kerkhof van Libertyville, Illinois. Het bestuur en de spelers van Rode Ster Belgrado brachten dit in 2010 een bezoek.